28 Mayıs 2014 Çarşamba

Genel Fiziki Coğrafya Terimler Sözlüğü


Açık yörünge: Bir parabol veya hiperbol  yörüngelere verilen isimdir.
AET:Avrupa Ekonomik Toplulugunun kısaltmasıdır.
Aerolojl:Hava araştırmalar bilimidir.
Ahır Hayvancılığı:Hayvanları kapalı mekanlarda beslemek suretiyle yapılan hayvancılıktır.
Akarsu aşındırması:Akarsuyun geçtiği yatağın yanlarını eritmesi, dibini de sürüklediği parçaları sürterek yıpratması olayıdır.
Akarsu havzası:Ana akarsuyun toplandıgı kesim.
Akarsu kıyısı:Akarsuyun aşındırdıgı yer.
Akarsu Rejimi:Akarsuyun yıl içindegösterdigi degişmelerdir.
Akarsu sekisi:Akarsuların çoğunun boyunda, her iki yakada görülen basamak biçimli yer şekilleridir.
Akarsu yatağı: Akarsuyun aktıgı yerdir.
Akarsu; yeryüzünde ve yer altında bir yatak içinde eğimle akan sulardır
Alpin çayırları:Alp sıradağlarında ormanın üst sınırından sonra yetişen ve yaz boyunca yeşil kalan ot topluluğuDUR.
Ara deniz:Karaların arasına iyice sokulmuş, okyanuslarla ba dar, az derin boğularla olan denizdir.
Asit Lav:Fazla akıcı olmayan lavlardır.
Atlas:Haritaların hepsini kapsayan.
Atlas; yeryüzündeki fiziki oluşumları gösteren yardımcı harita kitabıdır
Atmosfer; dünyanın etrafını saran ve gaz ile buhardan oluşan tabakadır
Ağaç sınırı:Ağaçların buldugu yer.
Ağıl :Küçükbaş yeri
Ağırküre:yerin dibi.
Ağırlık merkezi:agırlıgın oldugu nokta.
abrazyon: Deniz dalgalarının meydana getirdiği aşındırma türüne abrazyon denir.
acık havza:sular denize ulaşıyosa acık havzadır
ada:etrafı sularla çevrili toprak parçası
adatepe:adnın yüksekligi.
agız: vadinin cıkışı
akım:suların belli eğime dogru akmasıdır
alanın en alçak yerine denir.
alize rüzgarları:alizeden ekvatora dogru akan rüzgarlardir
alp dag oluşumu:yükselim hareketleri sayesinde oluşmuştur
alt dağ kuşağı.
alüvyal toprak:
alüvyon:akarsuların taşımış oldugu verimli topraklardır
anakaya:d katmanında bulanan aşınmamış taştır
andezit:dış püskürük taşıdır
antiklinal: Tabakaların yan basınçla kıvrılarak kubbemsi bir şekli almış halidir.
anıt: Görünmeye değer biçimdeki doğal oluşumlar bugünkü soyları tükenmeye yüz tutmuş
arazi:bitkilerin yetiştigi topraktır
artezyen : : Basınçlı yeraltı sularıdır. İki geçirimsiz tabaka arasındaki geçirimli
asidik yağmurlar : Atmosferdeki kirlilik oluşturan maddeleri emmiş olan ve bu nedenle daha asidik hale gelen su
asılı vadi: Buzul aşındırmasına uğrayan sahalarda, ana vadinin buzulla fazla aşınması sonucu ana vadiye açılan
ay: Dünyanın tek doğal uydusudur.
aşırı otlatma:Otlakların tüketilmesidir.
Balıkçılık:Geçini balıkla saglayanların yaptıgı meslek.
Baraj gölü:suyun önünün kapatıltılmasıyla oluşur.
Barometre:basınç ölçegi.
Barranco:Yanardagın sonucu bogoz şeklindeki vadi tipidir.
Barınak kıyıları:birbirne yakın koylar.
Batı rüzgarları:Her iki yarımkürede dinamik yüksek basınç kuşaklarından esen rüzgarlardır. 
Bağıl yükseklik:iki nokta arsı yükseklik.
Belde:Şehir.
Birikinti ovası:Akarsuların biriktirmesiyle oluşan ovalar.
Birinci Çağ:İlker cağdan sonra gelen dönem.
Buzul Gölleri : Buzullaşma döneminde buzulların aşındırmasıyla oluşan çanaklardaki göllerdir.
bakı: Güneşe olan konum.
barisfer: Yerin çok derinliklerindeki ağır bölüme verilen ad, yerin içi.
barkan: Orta Asya çöllerinde oluşan hilal biçimli kumullara denir.
basınç: Havadaki su buharı ve gazların cisimler üzerine uyguladığı ağırlığa basınç denir.
bataklık: Toprağı çok ıslak yer yer suların yüze çıkmış olarak göllenmiş bulunduğu o yere uymuş bitkilerin yetiştiği yer.
bazalt: Koyu gri ve siyah renklerde olan dış püskürük bir taştır.
bazik mağma:Bazık yönünden zengindir magma.
bağ evi: Bağcılık faailiyetlerini geliştirmek amacıyla yapılan evlerdir.
başkalaşım: Tortul veya magmadaki kayaçların basınç ve gerilme ile değişmesi sonucu oluşan yeni kristallerdir.
bel: Birbirine ters yönde açılmış iki akarsu vadisinin en yüksek, iki doruk arasındaki
beşeri coğrafya: İnsanlar doğanın içindedir.
birikinti konisi: Yamaçlardan inen akarsuların aşındırdıkları maddeleri eğimin azaldığı noktada topladığı yer.
bitki örtüsü: İklim şartlarına göre, kendiliğinden yetişen bitkilerin oluşturduğu örtüye
biyom: Biyosferle aynı iklim bölgesine ve bitki örtüsüne sahip geniş alan.
biyosfer: Tüm canlıların yaşadığı katman.
boddenli kıyılar : Fiyortlara benzeyen kıyılardır. Genellikle Baltık denizi ve Almanya'da bulunur.
bogaz: İki kara parçası arasında uzanan geçit yeri.
bor: Beyaz taşa benzeyen çok sert ve ateşe dayanıklı bir madendir.
bora: Yugoslavya'nın iç kesimlerinden Adriyatik Denizi kıyılarına esen soğuk rüzgarlardır
boylam: Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç meridyenine olan uzaklığının açısal değeridir.
bozkır: İlkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz kuraklığı ile sararan kısa boylu otlardır
buharlaşma: Atmosferdeki nemin kaynağı yeryüzündeki su kütleleridir.
bulut: Havadaki su buharının yükseklerde yoğunlaşmasından dolayı çok küçük su damlacıkları oluşturan kümedir.
buzul: Kutup bölgeleri ile yüksek dağların üst kısımlarında bütün yıl hiç erimeden duran karlardır.
buzyalağı : Dağların üst kısmında aşındırmayla oluşan küçük çukurlardır.
canlılar gibi varlıklara verilen ad.
cephesel yagış: Isınan havanın yükselerek soğumasıyla oluşan yağışlardır.
cografya: İnsan ve mekan ile bunlar arasındaki ilişkiyi inceleyen bilim dalıdır.
cosmos: Biyocoğrafyanın temelidir.
coğrafi etüt: Coğrafi bölgelerin detaylı olarak incelenmesidir.
coğrafi konum : Yeryüzündeki herhangi bir alanın bulunduğu yere, o alanın coğrafi konumu denir.
coğrafi terimler: Coğrafi sözcüklerin sıralanmasıyla oluşturulan sözlüktür.
coğrafya eğitimi: Okullarda program olarak verilen derstir.
Çiseleme:gecen düşen damlacıklar.
Çizgi Ölçek:Küçültmeyle çizgi üzerinde yapılan ölçek.
Çorak:batak yer.
Çökerti tepesi:Karstik bölgelerde erime sonucu oluşur.
Çöküntü vadisi:vadinin çöktügü yer.
Çöl rüzgarı:çölden gelen rüzgarlar.
Çıkış yüzeyi:cıkılan bölüm.
çakmaktaşı: Denizlerde eriyik halde bulunan silisyum dioksitin (SİO2) çökelmesi ile oluşan taştır.
çalılık : Odunlaşmış ince gövdeli yerine dikenli bitkilerin bir araya geldiği yerdir.
çamur: Su ile toprağın birleşmesi sonucu oluşur.
çanak: Çevresine göre bir çukurluk gösterilen yer.
çay: Irmaktan küçük dereden büyük olan akarsu.
çernezyom: Dağların yüksek yerlerinde kalan verimli topraklardır.
çeşme: Su içmek için yapılan hayrat.
çöl: Bitki örtüsünün hiç bulunmadığı ya da cılız bulunduğu kurak iklim bölgesidir.
çukur : Yeryüzünde kabarık yerlere karşı zıt gelen yerlerdir.
çığ : Farklı nedenlerden dağdan aşağıya kayan büyük bir kar kütlesidir.
çığ oluğu:Cıgın aktıgı bölüm.
Dağ Çayırı: baglarda bulanan çayır.
dalga oyugu: Dalgalar aşındırma yaparken önce çarptıkları kıyı boyunca bir çentik açar. Buna dalga oyuğu denir.
dalga: Su yüzünün dönemli olarak şekil değiştirmesidir.
dalgakıran : Limanlarda gemilerin dalgalardan korunması için denizde yaplılmış olan kalın uzun duvar biçimindeki set.
dalmacya: Kıyıya paralel uzanmış dapların çukur kısımlarının deniz suyu altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir.
dalyan: Deniz kıyılarında balık üretmek için yapılan yerleşmelerdir.
dam: Köy ailelerinin geçici bir süre için yararlandıkları yerleşme biçimidir.
damlalarını içeren yağmur.
damlataş: İnler, mağaralar içinde görülen ve damlalardan doğmuş bulunan taşlar.
dağ: Çevresine göre yüksek olan inişli çıkışlı yer şekilleridir.
debi: : Akarsuyun herhangi bir kesitinden birim zamanda geçen su miktarına (m3) akım veya debi denir
degirmen: Su gücünden faydalanarak dödürülen çarka denir.
delta :Akarsuların denize ulaştıkları yerlerde taşıdıkları maddeleri biriktirmesiyle oluşan üçgen biçimli alüvyal ovalardır.
demir : Sert ve diğer madenlere göre dayanıklı maden türüdür.
deniz : Okyanusların kıta içlerine doğru uzanan kollarına deniz denir.
deprem: Yerkabuğunun derinliklerinde doğal nedenlerle oluşan salınım ve titreşim hareketleridir.
dere: Suyu az, boyu kısa olan akarsulara dere denir.
dev kazanı: Çağlayanların aktığı yerde oluşan çukurlardaki biriken su.
divan: Bir köyü oluşturan birbirinden uzak mahallelerdir.
dogal gaz : Fosillerin toprağın derin kısmında sıkışarak meydana getirdiği gazlara denir.
dogal kaynakları coğrafyası: Doğal kaynaklarla iglilenen coğrafyadır.
dogal zenginlik: Bir kara parçasında; toprağın altında veya üstünde bulunan coğrafi kaynaklardır.
dokümanter: Bir coğrafya araştırmasında önceden toplanan bilgiler.
dolu: Su damlacıllarının bulutlar arasında aniden donmasıyla oluşup yeryüzüne inen yağış türüdür.
don: Sıcaklığın aniden düşmesiyle suların katılaşmasıdır.
doruk: Dağın en yüksek yerine doruk (zirve) denir.
doğal bitki örtüsü denir.
dönence: Güneş ışınlarının yılda iki kez dik geldiği noktadır.
düden : Kalkerli arazide erime ile oluşan daire biçimli kapalı çukurluklara düden denir.
dünya: Güneş Sistemi'nin 9 gezegeninden biridir ve Güneş'e olan uzaklığı bakımından 3. Sırada bulunur.
dış göçler : Bir ülkeden başka bir ülkeye bazı nedenlerden dolayı göç etmesidir.
Ekvatoral:benzer.
Enine akarsu:enine akan akarsu.
Enine doruk sırtı:enine uzanan sırt.:
Eşik:geçiş noktası.
egzosfer : Beş yüz kilomete yüksekte başlar. Termosferin sona erdiği katmandır.
ekinoks: Yıl içinde gece gündüzün eşit olduğu zaman.
ekliptik : Dünya'nın yörüngesinden geçtiği varsayılan düzleme ekliptik denir.
ekoloji: Organizmalarla içinde yaşadığı ortamı ve bu iki varlığa ait karşılıklı etki ve ilişkileri inceleyen bir bilim dalı.
ekosistem: Doğada canlı ve cansız varlıkların içinde bulunduğu ve yaşamlarını swağladığı alan.
eksen: Dünyanın ya da başka bir gök cisminin merkezinden geçen ve bir ucundan diğerine uzanan hayali çizgi.
eksosfer: En üst tabakadır.
ekstrem: Doğa olaylarının aşırı veya sıradışı olmasıdır.
ekvator: Dünyayı iki eşit yarım küreye ayırdığı varsayılan hayali çizgi.
enerji kaynakları coğrafyası: Dünya üzerinde enerji kaynaklarını gösteren coğrafya.
enlem: Çekül ile ekvator düzlemi arasında kalan açı.
erel saat:Bir ülkenin kendi zaman dilimidir.
erken otlatma:
erozyon: Toprağın rüzgar tarafından aşındırılması.
etimoloji: İl ve bölgeleri inceleyen bilimdir.
eğri: Dünyanın derinliklerini ve genişliğini farklı ölçülerde gösteren eğridir.
eşbasınc: Hava basıncının birbirinin aynı olduğunu gösteren eğri.
Filiz:agacın fidesi.
Fosfat:bir çşit madensi.
falez: Kıyıların dalgalar tarafından aşındırılması sonucu oluşan şekil.
fay: Dağ oluşumu sırasında yer kabuğunun kırılması.
fito coğrafya: bitki coğrafyasıdır.
fiyort: Buzul vadilerinin sular altında kalmasıyla oluşan kıyılardır.
fosil: Eski canlıların jeolojik birikinti ve tortullanma yerleri içinde saklı olan kalıntılar.
fotosentez: Bitkinin solunum yapması.
fön : Bağıl nemi çok düşük olan bir havanın dağ zirvelerinden aşağılara doğru alçalması ile ortalama her yüza metrede bir
fön rüzgarı : Bir dağ yamacını aşarak diğer yamaçtan aşağı doğru esen rüzgarın sıcaklığı artırmasıdır.
GAP:Güney doguanadolu projesi.
Gerilme kuvveti:genişleme.
Gübre:bitkileri besleyen ilaç.
garig: Maki bitki örtüsünün tahrip olmasıyla oluşan yeni bir bitki örtüsüdür.
gece: Dünyanın bir kısmının güneş ışınları gelmediği için karanlıkta kalmasıdır.
gel-git: Su dalgalarının ay ve güneşin çekim kuvvetiyle geçişlerin olmasıdır. (Med-cezir)
gezegen : Genişliği belli olmayan ve evrende değişik grupta ve şekilde olan gök cismi.
gök bilimi: Kökenleri, evrimleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile gök cisimlerini açıklamaya çalışan bilim.
gök taşı :Uzaydan Dünyanın yüzxeyine düşen maddenin genel adı
gölayagı :Gölün artan suların ırmağa,denize ve akarsuya taşıyan ayak
gölge: Güneş ışınlarının bir engel sonucunda önde olan ıs düşüm karartısıdır
graben: Kırılma sonucu alçakta kalan yere denir
granit:İç püskürük taşıdır
günberi:Dünyanın güneşe en çok yaklaşıp yörüngede en hızlı döndüğü gündür (3 Ocak)
gündüz:Dünyanın bir kısmının aydınlık olmasıdır
güneş:Samanyolu galaxisinde ki çekirdeği olan en büyük yıldızdır
günöte:Dunyanın güneşe en çok uzaklaşıp en yavaş döndüğü gündür (3 Temmuz)
Hız:limit.
haliç:Gelgit olaylarının oldugu yerlerde ırmak ağzında karaya doğru aşındırmasıdır
hamsin:Çok sıcak kuru,tozlu,dumanlı esintidir
harabe:Antik yerleşim yerleridir.
harita uzunlugu:Cogragfya alan hesaplama
hava durumu:Belirili bir yerde ve kısa süre içinde etkili olan hava olaylarıdır.
havza:Denize dökülemeyen suların toplandığı yer
hesaplama:Çoğrafya bilgilerini matematik bilimi yoluyla doğrulaması
heyalan oyugu:
heyalan:Çok yağışlı bölgelerde görülen toprak kaymasıdır
hidroelektirik:Su,güneş ve rüzgar gücünü enerejiye dönütürülmesi
hidrogofik:Okyanus,deniz ve göllerin oluşum dağılışım etkileşimini inceler
hidrosfer:Su küre
homojen:Kendisinden başka elementi bulunmayan saf maddelerdir
horst:Kırılma sonucu tabaka yükselmesi
hortum:Sıcak hava akımı ve soğuk hava akımının anınden çarpışması sonucu oluşan fırtınadır
iç göçler:Kişilerin ekonomi,saglık,eğtim,ulasım sebebelrınden dolayı bır ilden diger ile göç etmesidir
iç püskürme:Kayaçlar magmanın yer kabuğunun derinlikerinde sogumasıyla oluşturmasıdır
iklim:Genelel olarak belli bölgelerde uzun süreli kalıcı olarak olan hava olayı
iktisadi cografya:Cografya ekonomisin incenmesidir
insan:Beşeri bir varlıktır
insolasyon:Yerin güneş ışınlarını yansıtmasıdır
isobar:Basınç ölçme birimi
isohips:Eş sıcaklık eğrileri
iyonosfer:Radyo dalgalarının yayılmasını sağlayan katman
izolasyon:Canlıların yaşadığı çevre,bu popilasyondaki üremenin önüne bağzı dış engeller koyabilir.Buda coğrafi izolasyondur
jeoloji:Yer bilimidir
jeotermal:Yer kabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısının çıkardığı kimyasal enerjidir
Kapadokya:peri bacaların oldugu yer.
Karasal iklim:soguk iklim.
Karasallık:bölgeye gelen sogukluk.
Kenevir:Bitki kabuğunu oluşturan liflerin kuruduktan sonra tekstil sanayinde kullanıldığı tarım ürünü.
Kerpiç ev:Tugla ev.
Krater göl:Yanardağ zirvesinde oluşan çukurlukta, suların birikmesi ile oluşmuş göldür.
Kumsal:sahilde  bulunan yer.
Kumul:Rüzgarların etkisiyle tepe ve sırt şeklini almış küçük tepeler.
Kurşun:gri renkli metel.
Kütle: madde miktarı.
kaldera:Volkanik patlamalar sonunca yanardağın eteklerinde oluşan çöküntü
kalkan:Yerkabuğunun en eski kısımları olup günümüze kadar kalmış başkalaşım kayaçlarıdır
kalıcı kar sınırı:En sıcak ayda bile erimeyen yüksek bölgelerdeki kar kütlesidir
kanyon vadi:Akarsu aşındırmasıyla oluşan dağ yarıgıdır
kapalı havza:Akarsu kollarının denıze ulaşamdığı havzadır
kar:Su buharının sıfırın altında Dünyaya altıgen biçiminde dünyaya gere gönderen yağış biçimi
kara sınırı:Bir ülkenin komuşu ülkelerle kara üzerinden geçen sınırıdır
karayel:Türkiye'ye kuzeybatsından esen soğuk rüzgardır
karstik kıyı tipi:Fiziksel aşındırma sonucu oluşan kıyı tipi
kasırga:En tehlikeli ve yıkıcı tropik fırtınadır
katman:Birbiri üzerinde bulunan yassıca maddelerin herbiridir
katmanbilim:Katmanları inceleyen bilim dalıdır
kaya:Birbirine yapışmış sekli ne olursa olsun muhtelif yer maddelerinin veya minerallerinin bulundugu taştır
kemosfer:Şemosfer olarak da bilinen atmosferin katmanlarından biridir
kertik vadi:Akarsuların derine aşındırmasıyla oluşan V şekilli tabansız vadidir
keşişleme:30 derece enlemi çeversindeki dinamik yüksek basıncın etkisiyle oluşan rüzgardır
klimatizm:iklimde tedavi
klimatoloji:Atmosfer içerisinde meydana gelen hava olayları ile yer yüzünde  görülen iklimi inceleyen bilim dalıdır
konveksiyonel:Soğuk ve sıcak havanın karşılaşması sonucu yer değşmesi ile oluşan yağıştır
korrozyon:Aşınma çürüme şeklidir
koy:Göl ve ya denizlerin karaların içine doğru yaptığı sığ grintidir
kömür:Canlı kalıntısının Fosil haline gelmiş katı yanıcı enerjidir
kör vadi:Karstik bölgelerde inişi olmayan ve bir süre sonra kesintiye olan oluklara denir
krater gölü:Sönmüş volkanların kraterlerinde birikerek oluşan bir göl tipi
krater:Volkan ağzıdır
krom:Enerji seviyesi yüksek olan maden çeşitidir
kumul:Rüzgar aşındırmasıyla oluşan kolay taşınabilen malzemeler
kurak:Sıcaklığın çok yüksek yağışın cok az ya da olmadığı doğa olayıdır
kuram:Coğrafya biliminde kesinlik kazanımamış bilgilerde öne sürülen bilgilerdir
kümülüs:Isınan havanın soğuması sonucu oluşur
kıble:Türkiye'ye güneyinden gelen sıcak hava dalgasıdır
kırmızı toprak:Akdeniz ikliminin egemen olduğu topraktır
kıvrım:Hem dağlar oluşurken hemde arazi oluşurken hemnde menderes oluşurken gerçekleşir
kıyı sahanlıgı:Suların derin olup ya da olmaması ile ilgili bir kavramdır
kıyı:Bir deniz veya okyanusun kara ile oluşturduğu paralel kumsaldır
Ladin:Kuzey Yarımküre soğuk bölgelerinde yetişen ve her zaman yeşil kalan bir ağaç.
Lüle taşı:kolay işlenen taş.
labrador:Atlas okyanusunda bulunan soğuk su akıntısıdır
lagün:Deniz dalgalarının sürüklediği kum ve çakıl materyali kıyıda bir set oluşturur böylece denizden ayrı bir göldür
lapya:Sular tarafından çözünen kalker tabakasının üzerinde aşındırlması sonucu olukar oluşur
laterit:Nemli tropikal bölgenin kırmızı renkli bir topraktır
lav platosu:Hafif yarılmış aşınım platolarıdır
lav:Aktif bir volkanın ağzından çıkan püskürme sonucu zengin mineral ve maden yüklü eriyiktir
lavrasya:Tek kıtanın parçalanması sonrasında kuzeyde kalan kısma denir
lejant:Haritanın üzerinde bulunan işaret ve sembollerin anlamlarının bulunduğu tabloduğu
levha:Yer yapısıdır
liman havuzu:Geminin demir attığı yerdeki bulunan deniz
limnoloji:Suyun kimyasını inceleyen bilim dalı
litosfer:Yer küreninin en dış kısmında bulunan yapı Taş Küre
lodos:Güneybatıdan eses rüsgarlardır
lös:Rüzgarlar tarıfından taşınan küçük kum boyutundaki mazemelerin birkmesi ile oluşmuş cogunlukla sarı renkli toprak renki
lığ:Çamurun biriktiği yer
Maden yatağı:madeni bölge.
Mandıra:liman.
Mekanik çözülme:yıl sıcaklıgının  arsındaki ortalama fark.
Mekanik enerji:fizikzel enerjidir.
Metropol:büyük şehir.
Mevsimlik işçi:göç eden işci.
Mezra:hayvanların barındırılgı yer.
Moren set gölü:Buzullar tarafından taşınan materyallerin buzulların eridikleri yerlerde birikerek setler oluşturması ve gerisinde suların birikmesi sonucu oluşmuş göldür.
Mutlak Nem:nemin en fazla olabilmesidir.
maden:İç ve dıs doğal etkenlerden oluşan ekonomik yönden değer taşıyan zenginliktir
magma:yerin en atında bulunan tabaka
magmatik:Magmanın yükselerek yer kabuğunun içerisine girmesi veya yeryüzüne soğuyarak çıkmasına denir.
mantar kaya: Rüzgar aşındırmasıyla oluşan kaya şekilleridir.
manto: Litosfer ile çekirdek arasında yer alan sıcak ve plastik bir katıdır.
mars: Kızıl gezegen olarak da bilinen gezegendir. Güneş sisteminde güneşten itibaren dördüncü gezegendir.
meltem rüzgarları : Günlük rüzgarlardır.
menderes: Akarsu eğimin azalması sonucu suların yavaşlamasıyla oluşan akarsulardır.
menderesli vadi: Mendereslerin geçtiği bölgelerde aşındırma sonucu oluşan vadi tipidir.
mera: Engebeli ve taban suyunun derinden olduğu yem bitkilerinin bulunduğu alanlar.
mercan: İskeletlerden oluşan bir taş.
meridyen: Ekvatordan kutuplara doğru uzanan çizgi.
merkür: Eskiden Utarit adı ile bilinen ve güneşe en yakın gezegendir.
mermer: Kalkerin yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğraması sonucu oluşur.
mikroskobik: Bir cismin parçacıklarının titreşimleri ve parçacıkların dönme hareketidir.
milli park: Bir ülkenin kendine ait olan ve koruma altına alınan doğa parkı.
moren: Buzlar tarafından taşınan materyallerin buzulların eridikleri yerlerde birikerek setler oluşturması.
muson iklimi : Yazları yağışlı kışları kurak geçen iklim türüdür.
muson rüzgarları : Yazın karadan denize kışın denizden karaya esen yllık rüzgarlardır.
muson yağmurları :Asya kıyılarına yazın kışın hint adalarına yağan yağmurlardır.
NATO:Kuzey Atlantik Anlaşması.
Nehir:Akarsuların büyüğüne verilen addır.
Nemölçer:nem ölcen cisim.
Neozoik:Üçünçü çag.
Nufus sıklığı:yogunluktur.
Nüfus sayımı:nekadar oldugunu ölçmek.
Nüfus seyrelmesi:nüfuzun azalmasıdır.
Nüfus yoğunluğu:bölgedeki nüfüz yogunlugu.
nem: Havadaki su buharına verilen addır.
nüfüs hareketleri: Nüfusun azalması veya yükselmesi ile oluşan hareketlerdir.
nükleer Enerji : Uranyum ve toryum madenleri kullanılarak elde edilen yüksek enerjidir.
nükleer reaksiyon: Enerji açığının fazla olduğu madenlerin belli bir kimyasal tepkimeyle dışarı çıkan nükleer enerjidir.
oba: Geçimini hayvancılıkla yapan insanın yaşadığı köy altı yerleşmeleridir.
obruk: Baca veya kuyu şeklinde, keskin köşeli, derin çukurlara obruk denir.
obsidiyen: Doğal yollarla oluşan volkanik kökenli bir cam türü olan volkan türüdür.
oglak dönencesi: Güney yarım kürede 23-27, 66-33 enlemleri arasında bulunan dönencedir.
okyanus: Kıtaları birbirinden ayıran su kütlesi.
oluk: Suyla aşınan küçük aşınım şeklidir.
orman: Cannlı ve cansız varlıkların bulunduğu oksijenin bol olduğu alanlardır.
orografik: Nemli hava kütlelerinin bir dağa çarpalak meydana gelen yağışlardır.
orojenez: İç kuvvetler.
otlak: Büyük baş ve küçük baş hayvanların otlandığı alanlardır.
ova: Alçakta kalmış düzlüklerdir.
Özel Haritalar:
ökümen: Yerleşmeye uygun olmayan ve ekonomik işlevlerin olmadığı yerler.
ölçek: Haritanın bir düzleme belirli bir oranrda aktarılması.
özel konum: bir ülkenin bulundugu nokta.
paleontoloji:fosilleri inceleyen bilim dalıdır.
paralel:Baslangınc çizgisinden başlayan çizgilerdir.
pedoloji:
pedroloji:
peri bacaları: dış ve iç kuvvetle oluşmuş yer noktalarıdır.
pisodomaki:akdeniz iklimi dışında görülen maki benzeri türe denir.
plaj:sahilin türizm için kulanılgı bölge.
plan:Bir taslak üzerine belirli ölçülerle geçilen ölçüdür.
plato:iç ve dış nedenlerlr oluşmuş yüksekte kalan oluşum.
pluton:toz bulutu.
podzol:rüzgar aşıntırması sonucu biriken toprak.
politika:siyaset.
polye:Karstik bölgelerde kireçtaşlannın çözülmesiyle ortaya çıkan düzlük ova.
poyraz:kuzey dogudan esen rüzgarlar.
Rakım:yükselmek.
radyasyon:radyo aktiv dalgaların yayılması sonucu ortayaa cıkar.
referans:destek kabullenme.
reg:tümleme.:
rutübet:nem
rüzgar:esinti.
rıhtım:liman.
Saklı çanak:çöküntü alanı.
Salt nemlilik:
Samanyolu: Yıldızlarınların toplandıgı yer.
Sarp:boş alan.
Saydam:gecirgen.
Soğuk kuşak:buzul kuşagı.
Su çarkı:suyun dönmesidir.
Su süpürtmesi:suyun tofragın üstünü götürmesi.
Sığ deniz tortulları:
sanayi:ekonomik üretim yeri.
santigrat derece artmasıdır.
sarkıt:Mağaralar içinde, tavandan aşağı doğru büyüyerek sarkan damlataşları
satrün:etrafında küçük gök halkaşeklinde bulunduran altıncı gezegen
savan:uzun boylu ot toplulugun bulundugu iklim.
seki:Akarsuların çoğunun boyunda, her iki yakada görülen basamak biçimli yer şekilleridir.
sel:yagış sonucu suyun yer üstünde kalarak akması.
senklinal:Egilmedir.
sera etkisi:karbondioksidin artmasıyla oluşan kirlilik.
sera gazı:zararlı gaz.
siltasyon:dolaşım.
sirk gölü:Buzul aşındırması ile oluşmuş çanaklarda suların birikmesi ile oluşan göl
siyasi coğrafya:bölgelerin siyasi olark inlendigi cografya.
step:bozkır.karasal iklimin bitki örtüsüdür.
strafosfer:su küre.
su hortumu:deniz veye okyanusun hortum şeklini alması.
sıcaklık:dısarda olan ısı.
sınır:iki yeri ayıran nokta.
tabaka içinde bulunan sulardır.
tafoni:
taiga orman:uzun boylu ağaçların bulundugu yer.
tali vadilerin yüksekte kalması veya dikey faylanmanın olduğu sahalarda yükselen blok üzerinde kalan vadilere denir.
tanyeri:
taraca:yerin her yıl ekilmesidir.
tarihi cografya:cografyanın geçmişi.
tayfun:su hortumu.
teknotonik göl:yerin tektonik hareketlerle çökmesiyle oluşan su.
tektonik:yer hareketi.
tepe:yüksekliğin üstünde kalan kısım.
terarossa:kırmızı verimli toprak.
tjela:Tundralarda görülen donmuş topraklar
tombolo:akarsuyun topragı denizde biriktirmesi.
topografik:yerşekilleri.
tortul: çökme kayaç.
transgrasyon:Jeolojik zamanlar içinde denizin karaları basmasıdır.
traverten:sıcak su kaynakları sonucu oluşmasıdır.Kireç taşının su içerisinde çözüldük ten sonra tekrar çökelmesi ile ortaya çıkan çeşitli şekilleridir.
trofosfer:Atmosferin yer yüzünü çevreleyen! İklim olaylarının gorüldüğü en alt bölümü.
tsünami:okyanusun yükselmesi.
tufan:büyük hareketlilik.
tuntra:soguk iklim türü.
tüf:patlamadan önce cıkan materyaller.
tüfit:volkansı.
türizm cografyası:cografyanın türizme yönelmesi.
ulusal park:bir ulusun kendine ait parkıdır.
uranüs:güneşe yakın yedinci gezegen.
uvala:
uzay çagı:uzayın araştırmasıdır
uzay:sonsuz boşluk.
ülaşim yogunlugu:Ulasım hatların çok oldugu nokta.
ülke:İnsanların yasadıgı yer.
venüs:güneşe yakın ikinci gezegen.
volkan camı:
volkanololoji:Volkanla ilgilenen bilim.
Watt Kıyı Tipi:Gel-git olayının belirgin olduğu alçak kıyılarda sular çekildiğinde deniz dipleri yüzeye çıkar.
watt:haliçlerde olan kıyı tıpı.
Yalınkaya:sade kaya.
YOGUNLAŞMA:Atmosferdeki su buharının gaz halden sıvı ya da katı hale geçmesine yoğunlaşma denir.
yagmur:Su damlacıkların katılaşmasıyla oluşur,
yanardag:Dağların ucunda duran alemli yer.
yardang tepeler:kolay asınbilen tepeler.
yarıkurak:Tam kurak olmayan yer. Yağış alan.
yarımada:3 tarafı denzlerle kaplı toprak parçasıdır.
yayla:yazın insan Küçükbaş hayvanların dagların yükseklerdeki düzlükler.
yengeç dönencesi:Kuzey yarım kürede 23 derece 27 dakika da bulan dönencedir.
yer ekseni:yerin konumu. ölçüsü.
yer kaymaları:Tektonik hareketlerle Yerin hareket etmesidir.
yerbilimi:yerin yapısını inceleyen bilim.
yerkabugu:dünyanın en dış katmanı.
yerli bitki:Bir ülkeye ait bitkidir.
yerli:Ülkeye ait.
yeryüzü;canlı ve cansız varlıkların yaşadıgı yer.
yörünge:durdugun nokta
yükselti: rakım bir yerin denizden yüksek olmasını tanımlar.
yüzey:belirli noktanın en üst kısmıdır.
yıldız:gök cismi
zaman:Gelecek ve geçmişle baglantı kuran süredir.
zoocografya:Hayvanla ilgilinle ilgilenle bilimdir.
İstihdam:iş alanı.
İvme:ileri sfha alma.
İzoterm Haritaları:
ırmak:Denizden küçük dereden büyük akarsudur.
ısı:bir cismin sıcaklıgı
şelale:Dagdan akan suların şiddetli şekilde akmasıdır
şelf:limanın kurulmasının kolay oldugu yer.
şerit:sıra düzeyiyle çekilmiş nokta,

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder